nhà

Friendly

Từ "nhà" trong tiếng Việt là một từ rất đa nghĩa và được sử dụng trong nhiều ngữ cảnh khác nhau. Dưới đây là giải thích chi tiết về từ này, kèm theo các ví dụ sử dụng và phân biệt các nghĩa khác nhau.

Định nghĩa và ví dụ:

1. Công trình xây dựng:

   • Định nghĩa: "Nhà" có thể là một công trình xây dựng có mái, tường bao quanh, cửa ra vào, được sử dụng để ở, sinh hoạt văn hóa, xã hội hoặc cất giữ vật chất.
   • Ví dụ: "Chúng tôi đang xây dựng một ngôi nhà mới ở ngoại ô thành phố." (Tức là một công trình để ở).

2. Chỗ ở và sinh hoạt của một gia đình:

   • Định nghĩa: "Nhà" cũng chỉ đến nơi mà một gia đình sinh sống.
   • Ví dụ: "Hôm nay tôi dọn đến nhà mới của mình." (Chỉ nơi ở của cá nhân).

3. Những người trong một gia đình:

   • Định nghĩa: Từ "nhà" có thể dùng để chỉ tất cả các thành viên trong gia đình.
   • Ví dụ: "Gia đình tôi có bốn người, cả nhà đều đi vắng." (Ý chỉ mọi người trong gia đình).

4. Dòng họ nắm quyền cai trị:

   • Định nghĩa: "Nhà" còn được dùng để chỉ một dòng họ có quyền lực trong lịch sử.
   • Ví dụ: "Thời nhà Lê, đất nước rất hưng thịnh." (Nói về triều đại).

5. Từ xưng hô giữa vợ chồng:

   • Định nghĩa: "Nhà" có thể được dùng để xưng hô giữa vợ và chồng.
   • Ví dụ: "Nhà tôi đang đi công tác, anh có cần gì không?" (Xưng hô thân mật).

6. Từ xưng hô thân mật hoặc coi thường:

   • Định nghĩa: "Nhà" cũng có thể được dùng để chỉ người đối thoại một cách thân mật hoặc có phần coi thường.
   • Ví dụ: "Nhà này có vẻ lười biếng thật." (Nói một cách không trang trọng).

7. Từ tự xưng mình với ý nhún nhường:

   • Định nghĩa: Khi nói về bản thân, người nói có thể dùng "nhà" để thể hiện sự khiêm tốn.
   • Ví dụ: "Nhà em cũng chỉ là một sinh viên bình thường." (Thể hiện sự khiêm nhường).

8. Đối tượng gần gũi với mình:

   • Định nghĩa: "Nhà" có thể chỉ những đối tượng gần gũi, như trong ngữ cảnh cộng đồng.
   • Ví dụ: "Chúng ta cần viết lịch sử cho xã nhà." (Nói về cộng đồng địa phương).

9. Thú vật đã được thuần dưỡng:

   • Định nghĩa: "Nhà" cũng có thể dùng để chỉ những thú vật đã được thuần hóa, nuôi dưỡng.
   • Ví dụ: "Trâu nhà thường hiền hơn trâu rừng." (So sánh giữa hai loại trâu).

Biến thể và từ liên quan:

• Từ đồng nghĩa: "Nhà" có thể có những từ đồng nghĩa như "gia đình", "căn nhà", "ngôi nhà" trong những ngữ cảnh khác nhau.
• Từ gần giống: Từ "nhà" có thể gây nhầm lẫn với từ "nhân" (người), nhưng ý nghĩa hoàn toàn khác nhau.

Cách sử dụng nâng cao:

• Trong văn viết hoặc văn nói trang trọng, "nhà" có thể được sử dụng với nghĩa tôn trọng, như trong các thuật ngữ chuyên môn: "nhà văn", "nhà khoa học", "nhà báo".
• Ví dụ: "Nhà văn nổi tiếng đã xuất bản cuốn sách mới." (Nói về một người có chuyên môn cao trong lĩnh vực văn học).

Academic

1. 1 dt. 1. Công trình xây dựng có mái, tường bao quanh, cửa ra vào để ở, sinh hoạt văn hoá, xã hội hoặc cất giữ vật chất: xây dựng nhà ở Nhà kho bị đổ Nhà hát và nhà văn hoá thanh niên không cách xa nhau lắm. 2. Chỗ ở và sinh hoạt của một gia đình: dọn đến nhà mới Mẹ vắng nhà. 3. Những người trong một gia đình: Nhà có bốn người Cả nhà đi vắng. 4. Dòng họ nắm quyền cai trị đất nước thời phong kiến: thời nhà Lê Nhà Hồ bị tiêu vong. 5. Từ chồng xưng gọi vợ, hoặc vợ xưng gọi chồng trước người khác: Nhà tôi đi vắng Anh có nhắn nhà tôi gì không. 6. Từ xưng gọi người đối thoại với ý thân mật hay coi thường: Nhà Hà cho ấm chè Ai bảo nhà chị thế? 7. Từ tự xưng mình khi nói chuyện với ý nhún nhường: Anh cho nhà em thế nào thì nhà em cũng bằng lòng Nhà cháu đây cũng chẳng thua kém ai. 8. Những đối tượng gần gũi với mình: viết lịch sử cho xã nhà. 9. Thú vật đã được thuần dưỡng: Trâu rừng dữ hơn trâu nhà.
2. 2 dt. Người có chuyên môn cao thuộc một lĩnh vực nào đó: nhà khoa học nhà quân sự nhà văn nhà báo.